Τρίτη 31 Δεκεμβρίου 2013

Η Βασιλόπιτα


Το κατεξοχήν Πρωτοχρονιάτικο έθιμο είναι η Βασιλόπιτα. Είναι ένα έθιμο που το συναντάμε σε ολόκληρο τον Ελλαδικό χώρο με αρκετές βέβαια παραλλαγές,  οι παραλλαγές αυτές έχουν να κάνουν κυρίως με την σύστασή της.
Έτσι σε κάποια μέρη είναι κέικ ή τσουρέκι, σε άλλα αλμυρή ή γλυκιά πίτα με φύλλα ενώ σε κάποια άλλα είναι ψωμί σαν το Χριστόψωμο.
Διαφορές στις Βασιλόπιτες συναντάμε και στην διακόσμηση που φέρουν. Κοινό στοιχείο πάντως της διακόσμησης είναι ένας σταυρός και η αναγραφή του έτους.
Σε όλες πάντως τις περιπτώσεις η Βασιλόπιτα είναι στρογγυλή και μέσα της κρύβει ένα φλουρί (νόμισμα).
Η βασιλόπιτα είναι συνδυασμός του «εορταστικού άρτου» και του «μελιπήκτου» των αρχαίων προσφορών, τόσο προς τους θεούς όσο και προς τους νεκρούς ή τους κακούς δαίμονες για την εξασφάλιση της υγείας, της καλής τύχης και της ευλογίας του Αγίου Βασιλείου.
Στην πλειοψηφία τους οι Έλληνες κόβουν τη βασιλόπιτα αμέσως μετά την αλλαγή του χρόνου. Σε μερικές όμως, περιοχές της Ελλάδας η Βασιλόπιτα κόβεται στο μεσημεριανό τραπέζι, ανήμερα του Αγίου Βασιλείου την 1η Ιανουαρίου. Όποτε πάντως και αν κοπεί, ακολουθείται το ίδιο εθιμοτυπικό: Ο νοικοκύρης την σταυρώνει τρεις φορές με ένα μαχαίρι και μετά αρχίζει να κόβει τα κομμάτια. Το πρώτο είναι του Χριστού, το δεύτερο της Παναγίας, το τρίτο του Αγίου Βασιλείου, το τέταρτο του σπιτιού και ακολουθούν τα κομμάτια των μελών της οικογένειας με σειρά ηλικίας.  Εκείνος που θα βρει το φλουρί θα είναι ο τυχερός της νέας χρονιάς.


Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΑΣ

Ο Έπαρχος της Καισαρείας (Μόδεστος ή ο Αυτοκράτορας Ιουλιανός κατά άλλους), σύμφωνα με κάποια παράδοση, ζητούσε φόρους από τους Χριστιανούς. Εκείνοι μη έχοντας να πληρώσουν επήγαν στον Άγιο Βασίλειο. Ο Αϊ-Βασίλης τότε τους παρότρυνε να μαζέψουν όλα τα χρυσαφικά και τα κοσμήματα των γυναικών τους και να του τα δώσουν. Αφού του τα πήγαν τα κοσμήματα, ο Άγιος ξεκίνησε μια και δυο για το σπίτι του Έπαρχου. Ο τελευταίος επειδή ντράπηκε τον Άγιο χάρισε στους Χριστιανούς το φόρο. Ο Άγιος όταν γύρισε στο σπίτι του, θέλησε να επιστρέψει τα χρυσαφικά και επειδή δεν ήξερε σε ποιόν ανήκει το καθένα, σοφίστηκε τον εξής τρόπο: Είπε και εζύμωσαν ψωμάκια μέσα στα οποία είπε και έβαλαν κι από ένα κόσμημα.
Την επόμενη μέρα έδωσε από μία σε κάθε Χριστιανό. Και τότε έγινε το θαύμα! Μέσα στην πίτα του βρήκε ο καθένας ό,τι είχε προσφέρει! Από τότε, λέει η παράδοση, κάθε χρόνο, στη γιορτή του αγίου Βασιλείου, κάνουμε κι εμείς πίτες και βάζουμε μέσα νομίσματα.

Αν και η πιο διαδεδομένη άποψη θεωρεί πως η τοποθέτηση του νομίσματος στην Αγιοβασιλόπιτα μιμείται τα χρυσαφικά που είχε τοποθετήσει ο Άγιος στα ψωμιά υπάρχει και μια ακόμη εξήγηση.
Η τοποθέτηση νομίσματος μέσα σε πίτα είναι αρχαιότατο έθιμο και αναφέρεται ως έθιμο κατά την ρωμαϊκή εορτή των Σατουρναλίων (Κρόνια).
Λέγεται ότι από τους Ρωμαίους υιοθετήθηκε στη δυτική και κεντρική Ευρώπη, και υπάρχει ως σήμερα, αλλά γίνεται κατά την εορτή των Θεοφανείων.
Αυτός ο οποίος το κερδίζει, ακόμη και στις μέρες μας φορά ως έπαθλο χάρτινο επίχρυσο στεφάνι.




ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ ΤΟΥ ΕΘΙΜΟΥ

Στα Ζαγόρια της Ηπείρου, εκτός από το νόμισμα, βάζουν μέσα στην πίτα κι από ένα σταυρό με καλάμι σιταριού, και κλήμα κρανιάς. Ανάλογα με το τι θα κερδίσει κανείς, οι δουλειές του θα πάνε καλά στη γεωργία, στην κτηνοτροφία ή στην οινοποιία. Ιδιαίτερα γραφικό στην Ήπειρο είναι το κόψιμο της πίτας στις στάνες των Σαρακατσαναίων. Εκεί, η βασιλόπιτα, φτιαγμένη από το πιο όμορφο και φρόνιμο κορίτσι της οικογένειας, από καθαρό σιτάρι, αυγά και μέλι, κόβεται, και ενώ όλοι παίρνουν το κομμάτι τους καθισμένοι γύρω-γύρω στο εορταστικό τραπέζι, τραγουδούν διάφορα τραγούδια, ενώ οι νέοι ρίχνουν στη φωτιά και κλωνάρια πρίνου. Καθώς τα πουρναρόφυλλα τριζοβολούν όλοι εύχονται "Έτσι να βελάζουνε πολλά αρνιά!".

Σε πολλά μέρη, το πρώτο κομμάτι της βασιλόπιτας είναι του Χριστού• σε άλλα, είναι της λεχώνας Παναγίας. Αυτό μάλιστα το βάζουν μπροστά στην εικόνα της. Αλλού κόβουν ένα κομμάτι για το Χριστό, την Παναγία και τους αγίους και το βάζουν πάλι στο εικονοστάσι. Οι απαρχές των αγαθών ανήκουν στον Κύριο της κτίσης.
Στη μέση της εκκλησίας, το Σεπτέμβρη, θα δούμε πάνω στο λευκοντυμένο τραπεζάκι, πλην των άρτων για την αρτοκλασία, κρασί, λάδι, σταφύλια. Όμοια και οι αρχαίοι πρόγονοί μας πρόσφεραν στη θεά Δήμητρα, στον Απόλλωνα, στο Διόνυσο, τα ολοκαρπώματα.
Ο άνθρωπος αναφέρεται στην πηγή του αυθόρμητα. Κάθε τόπος στη χώρα μας έχει τη δική του βασιλόπιτα. Αλλού είναι πίτα με τυρί κι αυγά, αλλού με χόρτα διάφορα και φύλλα ανάμεσα, αλλού ψωμί απλό, με λάδι μέσα και σουσάμι από πάνω. Ήταν πάντα απλή και λιτή. Η βασιλόπιτα - κέικ είναι μάλλον επίδραση ευρωπαϊκή. Η ελληνική βασιλόπιτα είναι οι καρποί της γης, οι απαρχές τους, που αφιερώνονται εορταστικά στον Άγιο.

Σε αγροτικές περιοχές, παλιότερα, έκρυβαν μέσα στη βασιλόπιτα και τα σύμβολα των διαφόρων επαγγελμάτων. Ένα μικρό άροτρο, σφυράκι, αργαλειό, πινέλο, κοντυλοφόρο κ.ά. Έτσι ο Αϊ-Βασίλης μοίραζε τις δουλειές έμμεσα, έκανε και τον επαγγελματικό προσανατολισμό, μια και καθένας χαιρόταν ή λυπόταν, ανάλογα με την κλίση του, γι' αυτό πού έβρισκε στο κομμάτι του.


 
Περισσότερα έθιμα για το Δωδεκαήμερο μπορείτε να βρείτε στον παρακάτω σύνδεσμο:
http://eclass31.weebly.com/chirhoiotasigmatauomicron973gammaepsilonnunualpha.html#.Ura2qVaTvX7

 

Τρίτη 24 Δεκεμβρίου 2013

Καλά Χριστούγεννα!


Καλές γιορτές!  Καλά Χριστούγεννα!
 
 

Δέντρο χριστουγεννιάτικο όλη η γης να γίνει
και να 'χει για στολίδια του υγεία και ειρήνη!





 

Σάββατο 21 Δεκεμβρίου 2013

Οι Καλλικάντζαροι

Πρόκειται για περίεργα και αλλόκοτα όντα, που κατά τη λαϊκή αντίληψη, έρχονται στη γη και ενοχλούν κατά τις νύχτες τους ανθρώπους, από την παραμονή των Χριστουγέννων μέχρι τα Θεοφάνεια. Σύμφωνα με τη λαϊκή δοξασία τις μέρες αυτές «τα νερά είναι αβάφτιστα» και οι Kαλλικάντζαροι βγαίνουν από τη γη για να πειράξουν τους ανθρώπους τώρα που ο Χριστός είναι και εκείνος αβάφτιστος.
 
Συνήθη μέρη που μένουν μετά τον ερχομό τους είναι οι μύλοι, τα γεφύρια, τα ποτάμια και τα τρίστρατα (μεγάλα μονοπάτια) όπου παραμονεύουν μόνο κατά τη νύκτα και φεύγουν με το τρίτο λάλημα του πετεινού.
 
Οι Kαλλικάντζαροι είναι  μια παλιά παράδοση στην πατρίδα μας. Και σε κάθε τόπο, και πιο πολύ στα χωριά, υπάρχουν χίλιοι θρύλοι και έθιμα γύρω από αυτούς.
Είναι γνωστοί με διάφορα ονόματα, όπως «Καλλικάντζαροι» (πανελλαδική κοινή ονομασία), «καλλικαντζαραίοι», «καρκάντζαλοι», «καρκάντζαροι», «λυκοκάντζαροι», «καλκατζόνια», «καλκάνια», «καλιτσάντεροι», «σκαλικαντζέρια», «σκαντζάρια», «τζόγιες», «καλοκυράδες», «βερβελούδες», «κωλοβελόνηδες» κ.ά.
Οι Kαλλικάντζαροι δεν θα πρέπει να συγχέονται με άλλα «δαιμόνια» της Ελληνικής υπαίθρου, που έχουν μεν τα ίδια χαρακτηριστικά αλλά που εμφανίζονται μέσα σ΄ όλο το χρόνο όπως οι «παγανοί», «αερικά», «ξωτικά», «παρωρίτες», «τσιλικρωτά», «καλιοντζήδες», «πλανήταροι», «κατσιάδες», «κάηδες», «καλισπούδηδες», «καημπίλιδες», «σιβότες» και «σιφώτες», «χρυσαφεντάδες» και που γενικά εμφανίζονται και συμπεριφέρονται ως Καλλικάντζαροι.
 
Σύμφωνα με μια θεωρία οι Kαλλικάντζαροι προήλθαν από τους Κανθάρους. Κάνθαροι ή Kαλλικάντζαροι κατ' ευφημισμό ήταν βλαπτικά κολεόπτερα για τους αγρούς και για τ' αμπέλια. Ύστερα εμφανίστηκαν σαν δαιμόνια με μορφή κανθάρων. Κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους οι μεταμφιεσμένοι και άλλα στοιχεία κυρίως παλαιά, προστέθηκαν και μεταπλάστηκαν στα σημερινά δαιμόνια, τους Kαλλικάντζαρους.
Άλλη θεωρία υποστηρίζει την άποψη πως οι Kαλλικάντζαροι προέρχονται από τις αρχαίες κήρες δηλ. τις ψυχές των νεκρών. Σύμφωνα με άλλους οι Kαλλικάντζαροι παρουσιάζουν ομοιότητες με τους ελληνικούς Σατύρους.
Υπάρχει κι άλλη άποψη. Επειδή οι δώδεκα μέρες του Δωδεκαημέρου προστέθηκαν για να εναρμονιστεί ο σεληνιακός με τον ηλιακό χρόνο θεωρήθηκαν μέρες εμβόλιμες, μη κανονικές. Κατά το διάστημα αυτό επέρχεται μια αναστάτωση στην τροχιά του χρόνου. Σ' αυτή την αλλαγή παρουσιάζονται μυστηριώδη όντα ενοχλητικά ή βλαπτικά. Τέτοιοι είναι οι Kαλλικάντζαροι που αντιπροσωπεύουν τους Δαίμονες της βλαστήσεως. Η βλάστηση αρχίζει να οργιάζει αυτή την εποχή. Σε τέτοια ανάστατη εποχή βρίσκουν ευκαιρία και οι Νεκρικοί Δαίμονες (που σχετίζονται με τους Βλαστικούς Δαίμονες, να επιφαίνονται πάνω στη γη. Εμφανίζονται δηλαδή οι νεκρικές ψυχές σαν Δαίμονες.
 

Ο λαός τους φαντάζεται με διάφορες μορφές κατά περιοχή με κοινό γνώρισμα την ασχήμια τους. Είναι κακομούτσουνοι και σιχαμένοι. Καθένας από τους Kαλλικάντζαρους έχει κι από ένα κουσούρι. Κουτσοί, στραβοί, μονόματοι, μονοπόδαροι, στραβοπόδαροι, στραβόστομοι, στραβοπρόσωποι, στραβομούρηδες, στραβοχέρηδες, ξεπλατισμένοι, ξετσακισμένοι και κοντολογής όλα τα κουσούρια και τα σακατιλίκια του κόσμου τα βρίσκεις όλα πάνω τους.
Συνήθως φαντάζονται νάνοι, αλλά και ψηλοί, μαυριδεροί, σκουρόχρωμοι, με μαλλιά μικρά και ατημέλητα, μάτια κόκκινα, δόντια πιθήκου, δασύτριχοι, με τρίχες σε όλο τους το σώμα, χέρια και νύχια πιθήκου, πόδια τράγου ή γαϊδάρου ή το ένα γαϊδάρου και το άλλο ανθρώπινο, μισοί γαϊδούρια και μισοί άνθρωποι  αλλά και σαν «μικροί σατανάδες», άλλοτε γυμνοί και άλλοτε ρακένδυτοι με σκούφο από γουρουνότριχες και με παπούτσια άλλοτε σιδερένια και άλλοτε με τσαρούχια ή τσαγγία.
 
Μεταξύ τους είναι διχόγνωμοι, φιλόνικοι και έτσι δεν μπορούν να κάνουν μέχρι το τέλος καμιά δουλειά κι όλα τα αφήνουν στη μέση. Είναι κακά και πονηρά όντα και δεν μπορούν να κάνουν κακό στους ανθρώπους, αλλά μόνο να τους πειράξουν, να τους ενοχλήσουν ή να τους φοβίσουν, αφού θεωρούνται μωροί και ευκολόπιστοι. Γι’ αυτό και οι άνθρωποι τα περιπαίζουν και τα βρίζουν και τα λεν σταχτοπόδηδες, σταχτιάδες, κατρουλήδες κ.λ.π.
Είναι πολύ ευκίνητοι ανεβαίνουν στα δένδρα πηδούν από στέγη σε στέγη σπάζοντας κεραμίδια κάνοντας μεγάλη φασαρία. Και ότι βρουν απλωμένα τα ποδοπατούν.
Αλίμονο σε κείνον που θα πρέπει να βγει τη νύχτα και να πάει σε μακρινή δουλειά κυρίως έξω απ' το χωριό. Τα πνεύματα αυτά παρουσιάζονται μπροστά του με διάφορες μορφές για να τον εκφοβίσουν ή να τον βλάψουν. Λέγεται ότι ανεβαίνουν στους ώμους των ανθρώπων που συναντούν τη νύκτα και προσπαθούν να τους πνίξουν αν δεν αποκριθούν σωστά σε ότι ερωτηθούν. Οι Kαλλικάντζαροι φαντάζουν και χορευταράδες, αρπάζουν όποιον βρουν τη νύκτα και τον στροβιλίζουν στο χορό μέχρι να πέσει λιπόθυμος, ο γνωστός χορός των Kαλλικάντζαρων. Τους καλούς χορευτές τους ανταμείβουν.
 
Την παραμονή των Χριστουγέννων, έρχονται απ' έξω απ' το χωριό και περιμένουν να σμίξει η μέρα με τη νύχτα για να μπουν μέσα. Έρχονται τις νύχτες του Δωδεκαήμερου και μπαίνουν στα σπίτια από τις καπνοδόχους, απ΄ όπου μπορούν να μαγαρίσουν την κουζίνα σε ότι δεν είναι νοικοκυρεμένο, αρπάζουν ενδύματα, σκορπούν το αλεύρι ή την τέφρα από το τζάκι που θεωρείται ακατάλληλη για οποιαδήποτε χρήση. Γι’ αυτό και τα τζάκια εκείνες τις μέρες είναι αναμμένα και έχουν πολύ φωτιά, γιατί τη φωτιά οι Καλλικάντζαροι τη φοβούνται πολύ. Αν καμιά φορά μπει κάποιος Καλλικάντζαρος στο σπίτι οι νοικοκυρές το κυνηγάνε με πυρωμένα δαυλιά. Όταν όμως συλλάβουν κανένα από τους καλλικάντζαρους τον δένουν και τον υποχρεώνουν να μετρήσει τις τρύπες του κόσκινου!
 
Προκειμένου βέβαια οι νοικοκυραίοι να αποφύγουν ένα τέτοιο συρφετό ρίχνουν στα κεραμίδια κομμάτια από χοιρινό ή λουκάνικα ή ξηροτήγανα!
Συνήθως δεν αφήνουν μαλλί πάνω στη ρόκα οι νοικοκυρές αυτές τις μέρες, γιατί οι Καλλικάντζαροι, έρχονται και προσπαθούν να γνέσουν κι αυτοί, το στρίβουν το πετάνε, το μπερδεύουν κι έτσι το μαλλί είναι για πέταμα.
 
Όταν οι νοικοκυρές έψηναν τηγανίτες ή άλλα σκευάσματα στο τηγάνι από αλεύρι, οι Καλλικάντζαροι ανέβαιναν στην καπνοδόχο και άπλωναν το χέρι τους ως κάτω στην εστία (γιατί μπορούσαν να απλώνουν και να μακραίνουν τα χέρια τους και τα πόδια τους όσο ήθελαν) και ζητούσαν ή βουτούσαν ότι υπήρχε στο τηγάνι ή στη θράκα.
Η τροφή τους κυρίως ακάθαρτη: σκουλήκια, βάτραχοι, φίδια, ποντίκια κ.ά. χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αποστρέφονται τα εδέσματα του Δωδεκαήμερου.
Αλλά η πιο προσφιλής τροφή για τους Καλλικάντζαρους ήταν το χοιρινό κρέας και κυρίως το παστό του (το πάχος), το οποίο όταν ψηνόταν και έπεφτε στην ανθρακιά, σκορπούσε μια πολύ ευώδη και πολύ ευάρεστη μυρωδιά. Γι' αυτό οι νοικοκυραίοι σκέπαζαν το χοιρινό με σπαραγγιά. Το σπαράγγι όταν είναι τρυφερό είναι πολύ νόστιμο και τρώγεται, όταν όμως μεγαλώσει γίνεται πολύ σκληρός αγκαθωτός θάμνος και γι' αυτό σκέπαζαν το χοιρινό για να μην πλησιάζουν οι Καλλικάντζαροι. Με σπαράγγια επίσης σκέπαζαν και τα λουκάνικα και οτιδήποτε είχαν ετοιμάσει που είχε σαν πρώτη ύλη το χοιρινό.
Κατά διάφορες ελληνικές δοξασίες οι Καλλικάντζαροι ήταν άνθρωποι με κακιά μοίρα μεταβαλλόμενοι σε δαιμόνια. Γίνονται δε Καλλικάντζαροι αυτοί που έχουν γεννηθεί μέσα στο Δωδεκαήμερο εκτός και αν βαπτισθούν αμέσως, ή εκείνοι στους οποίους ο ιερέας δεν ανέγνωσε σωστά τις ευχές του βαπτίσματος, τα τερατώδη βρέφη, ή όσοι πέθαναν στο Δωδεκαήμερο ή αυτοκτόνησαν, ή όσοι δεν έχουν ισχυρό Άγγελο για να τους προστατεύει.
 
Τα αποτρεπτικά μέσα που λαμβάνονται κατά των Καλλικάντζαρων διακρίνονται στις παρακάτω κατηγορίες:
Α) Πράξεις χριστιανικής λατρείας: Το σημείο του Σταυρού στην πόρτα, στα παράθυρα, στις καμινάδες, τους στάβλους και στα αγγεία λαδιού και κρασιού. Ο Αγιασμός των σπιτιών και μάλιστα τη παραμονή των Φώτων. Ακόμη η απαγγελία του «Πάτερ ημών….» (τρις).
Β) Επωδές (ξόρκια): όπως ξύλα, κούτσουρα, δαυλιά καμένα που όταν ακούσουν οι Καλλικάντζαροι φεύγουν.
Γ) Μαγικές πράξεις: Κάπνισμα με δυσώδεις ουσίες (παλιοτσάρουχου), εμφανή επίδειξη χοιρινού οστού, χαϊμαλιά πίσω απ’ την πόρτα, το μαυρομάνικο μαχαίρι, το αναμμένο δαυλί.
Δ) Φωτιά. Θεωρείται ως το κύρο μέσο για να κρατηθούν οι Καλλικάντζαροι μακριά από τις κατοικίες των ανθρώπων. Η φωτιά, σύμφωνα με την παράδοση, έχει τη δύναμη να αποτρέπει τα δαιμόνια. Γι' αυτό το τζάκι καίει μέρα νύχτα, όλο το Δωδεκαήμερο. Την παραμονή των Χριστουγέννων κάθε νοικοκύρης φέρνει και τοποθετεί στο τζάκι του σπιτιού του ένα χοντρό ξύλο, κομμένο από δέντρο αγκαθωτό (αχλαδιά, αγριοκερασιά), γιατί το αγκάθι και όλα τα αγκαθωτά δέντρα απομακρύνουν, σύμφωνα με τη λαϊκή πίστη, τους δαίμονες. Το κούτσουρο αυτό λέγεται Χριστόξυλο ή δωδεκαμερίτης ή σκαρκάντζαλος. Πριν τοποθετηθεί στο τζάκι το ραίνουν με ξηρούς καρπούς. Τόσο τα ξύλα που απομένουν από τη φωτιά, όσο και η στάχτη, έχουν δύναμη αποτρεπτική και χρησιμοποιούνται για να προφυλάξουν το σπίτι και τα χωράφια από κάθε κακό: ξωτικά, σκαθάρια, χαλάζι.
 
Την ημέρα των Φώτων ο παπάς περνάει και αγιάζει τα σπίτια. Πασίγνωστη είναι η δοξασία που όταν οι Καλλικάντζαροι φεύγουν κατά τον αγιασμό των σπιτιών φωνάζουν σε ρυθμό:

«Φεύγετε να φεύγωμε
τι έρχεται ο τρελόπαπας
με την αγιαστούρα του
και με τη βρεχτούρα του.
Μας άγιασε μας έβρεξε
και μας, μας εκατέκαψε!»
 
Με την αναχώρηση των Καλλικάντζαρων, η στάχτη από το τζάκι μαζεύεται και το τζάκι καθαρίζεται. Η στάχτη πετιέται σε μέρος που δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για κανένα λόγο (αλυσίβα, λίπασμα κ.λ.π.)
Πραγματοποιείται καθαρμός των χωριών και των οικιών της υπαίθρου με φωτιές υπαίθριες. Επίσης καθαρίζονται και τα κόπρια των ζώων από τα κατώγια και οι άνθρωποι πλένονται, το εικονοστάσι καθαρίζεται, αλλάζει το νερό στο καντήλι κ.λ.π. γιατί οι Καλλικάντζαροι πέρα από τα προβλήματα που έχουν προξενήσει στους νοικοκυραίους έχουν μαγαρίσει και όλους τους χώρους.


 

ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΓΗΣ
 
Κάτω από τη γη υπάρχει ένα μεγάλο δένδρο, ωσάν στύλος πελώριος και γερός, και βαστάει τη γη. Έτσι έλεγαν οι παλαιότεροι. Εκεί κάτω ευρίσκονται όλο το χρόνο οι Καλλικάντζαροι και δουλεύουν νύκτα και ημέρα. Προσπαθούν να κόψουν το στύλο, που βαστάει τη γη, γιατί θέλουν να την ιδούν να γκρεμίζεται και να γελούν. Κτυπούν λοιπόν με μικρά τσεκουράκια και πριονίζουν με πριονάκια. Κάθε χρόνο, μόλις ζυγώνουν να το κόψουν, να σου και έρχονται και τα Χριστούγεννα.
— Άιντε, πάμε τώρα να γλεντήσουμε λίγο επάνω στη γη, πειράζοντας τους ανθρώπους, γιορτές ημέρες που ήρθαν. Πάμε, και στο γυρισμό μας το αποκόβουμε.
Έρχονται λοιπόν κοντά  μας.   Μπαίνουν στα σπίτια από την καπνοδόχο, κατουρούν τη φωτιά, καβαλικεύουν στους ώμους τους διαβάτες, μολύνουν τις τροφές κλπ. Την ημέρα των Φώτων,  με τον αγιασμό των νερών, οι Καλλικάντζαροι σπεύδουν να εξαφανιστούν τραγουδώντας:
Φεύγετε να φεύγουμε,
γιατ’ ήρθε ο διαβολόπαπας
με την αγιαστούρα του
και με τη βρεχτούρα του.

Στο γυρισμό τους όμως ευρίσκουν το δένδρο να έχει θρέψει. Και τότε αρχίζουν πάλι από την αρχή.
Ευτυχώς πού είναι κουτούτσικοι οι Καλλικάντζαροι, για τούτο κάθε χρόνο πάντα τα ίδια κάμνουν και πάντα τα ίδια παθαίνουν με τούτο το θεόρατο δένδρο, πού κρατάει τη γη ολόκληρη με τα χωριά της και με τις πολιτείες της.

Ο ΜΥΛΩΝΑΣ ΚΑΙ Ο ΚΑΛΛΙΚΑΝΤΖΑΡΟΣ

 
Μια φορά ένας μυλωνάς είχε ωραία φωτιά με κάρβου­να στο μύλο του και έψηνε μια σούβλα κρέας. Εκεί που εγύριζε τη σούβλα του, βλέπει στην άλλη μεριά έναν Καλλικάντζαρο και εγύριζε μια σούβλα με βατράχους! Δεν του εμίλησε διόλου. Ύστερα από λίγο τον ερωτά ο Καλλικάντζαρος πώς τον λέγουν.
— Εαυτό με λέγουν, του λέγει ο μυλωνάς.
Εκεί πού εγύριζε τη σούβλα και το κρέας ήταν ροδο­κόκκινο και εμοσχομύριζε, ο Καλλικάντζαρος βάζει την ιδι­κή του σούβλα με τους βατράχους επάνω στο κρέας.
Πάτ! δεν αργεί ο μυλωνάς και του φέρνει μια με ένα αναμμένο δαυλί και, καθώς ο Καλλικάντζαρος ήταν γυμνός, τον κατάκαψε!
Φωνές και κακό  ο Καλλικάντζαρος!
— Βοηθάτε, αδέρφια, γιατί μ'  έκαψαν!
— Βρε,  ποιος σ' έκαψε; του λέγουν  οι άλλοι Καλλικάντζαροι απ' έξω.
— Ο εαυτός μ’ έκαψε, τους λέγει εκείνος από μέσα.
— Αμ’ σαν εκάηκες από τον εαυτό σου, τι σκούζεις έτσι; Και  έτσι  την   έπαθε  ο  καλός σου   ο   Καλλικάντζαρος, γιατί ο μυλωνάς εφάνηκε εξυπνότερός του.
Πηγή: Αναγνωστικό Δ΄ Δημοτικού, Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, 1974

...Και ένα παραμύθι με Καλλικαντζάρους:

Κυριότερες πηγές:
Γ.Α.Μέγα: "Ελληνικές γιορτές και έθιμα της λαϊκής λατρείας", ΟΔΥΣΣΕΑΣ, ΑΘΗΝΑ 1992
Αναγνωστικό Δ΄ Δημοτικού, Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, 1974
Wikipedia

Πέμπτη 19 Δεκεμβρίου 2013

Χριστουγεννιάτικα εργαστήρια


 
ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ
ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΥΛΛΟΓΟ ΟΣΣΑΙΩΝ "Η ΑΓΙΑ ΚΥΡΑΝΝΑ"


Ο Σύλλογος Οσσαίων "Η Αγία Κυράννα",
θέλοντας να δώσει μια όμορφη και αισιόδοξη "νότα Χαράς",
διοργανώνει δύο χριστουγεννιάτικα δημιουργικά εργαστήρια 
κατασκευής χειροποίητων στολιδιών, 
το Σάββατο 21 και την Κυριακή 22 Δεκεμβρίου 2013 
για όλα τα παιδιά 4-15 ετών.
Τα χριστουγεννιάτικα εργαστήρια θα λάβουν χώρα στην αίθουσα του συλλόγου στην Όσσα, με τη συνδρομή των εθελοντριών του συλλόγου μας, κ. Αλκμήνης Μάθιου-Ψυχουδάκη και κ. Κατερίνας Μπλουχουτζή-Σερκελή, τις οποίες και ευχαριστούμε!

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ:

ΣΑΒΒΑΤΟ 21/12:
α) Ώρες 11 π.μ.-1 μ.μ.: Εργαστήριο χειροτεχνίας για παιδιά προνηπιακής ηλικίας έως Γ' Δημοτικού.
β) Ώρες 4-6 μ.μ.: Εργαστήριο χειροτεχνίας για παιδιά Δ' Δημοτικού έως ΣΤ' Δημοτικού.

ΚΥΡΙΑΚΗ 22/12:
Ώρες 11 π.μ.-1 μ.μ.: Εργαστήριο χειροτεχνίας για παιδιά και εφήβους από ΣΤ' Δημοτικού και άνω...

ΤΟ Δ.Σ. ΣΑΣ ΕΥΧΕΤΑΙ 
"ΚΑΛΑ & ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ" !!!

Τρίτη 17 Δεκεμβρίου 2013

Η επανάσταση στη Στερεά Ελλάδα

Βοηθητική παρουσίαση στο μάθημα της Ιστορίας:
Εξάσκηση:


Μπορείς να διαβάσεις σχετικά:
 

Τετάρτη 11 Δεκεμβρίου 2013

Χριστουγεννιάτικες ταινίες

Η Γέννηση του Χριστού


Το κοριτσάκι με τα σπίρτα, του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν

Χριστουγεννιάτικη ιστορία, του Κάρολου Ντίκενς

Οι δώδεκα μήνες, του Σαμουήλ Μαρσάκ

Τρίτη 10 Δεκεμβρίου 2013

11 Δεκεμβρίου: Παγκόσμια Ημέρα του Παιδιού

Σαν σήμερα πριν από 67 χρόνια γεννήθηκε η UNICEF (11 Δεκεμβρίου 1946) για να βοηθήσει τα παιδιά της κατεστραμμένης από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο Ευρώπης.
Από το 1949 και έως το τέλος της δεκαετίας του '60, αλλά και σε έκτακτες ανάγκες, η UNICEF βοήθησε και στήριξε τα παιδιά στην Ελλάδα, προσφέροντάς τους φάρμακα, εκπαιδευτικό υλικό, παστεριωμένο γάλα, συσσίτια κ.α.
Σήμερα, με τα παιδιά στην Ελλάδα της κρίσης, η UNICEF εξακολουθεί να στηρίζει και να προστατεύει τα δικαιώματα των παιδιών στη χώρα μας.
Συνεχίζει στην Ελλάδα το πρόγραμμα εμβολιασμών σε παιδιά περιθωριοποιημένων ή ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, σε συνεργασία με την ΚΕΔΕ και το Υπουργείο Υγείας. Επιπλέον, παρέχει δώρα και παιχνίδια σε ιδρύματα και ορφανοτροφεία. Διανέμει σχολικό υλικό σε μαθητές με τη βοήθεια των χορηγών της. Προσφέρει μέρες χαράς στα παιδιά που διαμένουν σε κέντρα προστασίας της χώρας.
Συνεχίζει επίσης τα προγράμματά της σε όλο τον κόσμο για την παροχή υγειονομικής περίθαλψης, καθαρού νερού, εκπαιδευτικού εξοπλισμού, προστατεύοντας παράλληλα τα παιδιά από το trafficking, την εκμετάλλευση και την κακοποίηση.
Μάθετε περισσότερα για το έργο της UNICEF και στηρίξτε την προσπάθεια μας, επισκεπτόμενοι τα περίπτερα της UNICEF σε Αθήνα (Κοραή), Καλλιθέα, Μαρούσι, Πειραιά, Γλυφάδα, Πλατεία Συντάγματος (18-20 Δεκεμβρίου), Golden Hall, The Mall Athens, MEC Παιανίας, στα ΙΚΕΑ (Αεροδρομίου, Κηφισού, Θεσσαλονίκης, Λάρισας, Ιωαννίνων).
Μπορείτε ακόμη να βοηθήσετε το έργο της UNICEF, καλώντας από σταθερό ΟΤΕ στο 901 11 17 17 17 (αυτόματη χρέωση 3,68 ευρώ με το ΦΠΑ ανά κλήση).
Μπορείτε να μάθετε περισσότερα για τις δράσεις της UNICEF στην Ελλάδα και τον κόσμο στα:
- «Η Κατάσταση των Παιδιών στην Ελλάδα, 2012»
- Στοιχεία για τα παιδιά σε όλο τον κόσμο
- Η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού

Γιώργος Παραλίκης

Περισσότερες πληροφορίες για την Παγκόσμια Ημέρα του Παιδιού και τη φτώχεια στις περσινές μας αναρτήσεις εδώ κι εδώ.

Σάββατο 7 Δεκεμβρίου 2013

Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος σε 7 λεπτά




Ένα εκπληκτικό βίντεο, που απεικονίζει μέρα μέρα την εξέλιξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου (1939-1945).
 
Μέσα σε μόλις 7 λεπτά, δείχνει όλες τις κινήσεις των αντιμαχόμενων πλευρών και των συμμάχων τους πάνω στο χάρτη της Ευρώπης, από την ημέρα κήρυξης του πολέμου στην Πολωνία (1 Σεπτεμβρίου 1939), μέχρι την τελική ήττα των δυνάμεων του Άξονα και την αυτοκτονία του Χίτλερ στις 30 Απριλίου 1945.
Στον χάρτη, με το μπορντό χρώμα απεικονίζονται οι δυνάμεις του Άξονα και οι σύμμαχοί τους, με το κόκκινο οι χώρες δορυφόροι των ναζί και με το ροζ, οι χώρες που κερδίζουν κατά τη διάρκεια κάθε μέρας (οι μάχες και οι εισβολές).
Με το μπλε, απεικονίζονται οι δυνάμεις των Συμμάχων και με το ανοιχτό μπλε οι μάχες και οι κατακτήσεις τους κάθε μέρα.
Με το μοβ, απεικονίζεται η Φινλανδία και οι κατακτήσεις της και με το σκούρο πράσινο, η Σοβιετική Ένωση, πριν μπει στον πόλεμο στο πλευρό των συμμάχων (με πράσινο οι περιοχές που κατακτά). Με ανοιχτό πράσινο απεικονίζονται οι μάχες και οι κατακτήσεις των Σοβιετικών.
Στο βίντεο βλέπουμε, τις αρχικές νίκες του άξονα, με την τακτική του αστραπιαίου πολέμου, τις κινήσεις της ΕΣΣΔ, πριν μπει στον πόλεμο, τις πολεμικές επιχειρήσεις στην Αφρική και τα Βαλκάνια.
Δεν μπορούμε φυσικά να μην παρατηρήσουμε ότι η Ελλάδα, παρουσιάζεται να αντιστέκεται σθεναρά (σε σχέση με άλλες χώρες), με τo έπος του '40 και να πέφτει τελικά, μετά την επίθεση της Γερμανίας, καθυστερώντας ωστόσο το σχέδιο επίθεσης των ναζί στους Σοβιετικούς.
Στη συνέχεια παρακολουθούμε την επιχείρηση "Μπαρμπαρόσα" και την εισβολή της Γερμανίας στη Σοβιετική Ένωση. Ο Στάλιν "αφήνει τους νεκρούς να προχωρούν" και μετά από λυσσαλέα αντίσταση, το γαλάζιο στον χάρτη αρχίζει να κερδίζει και πάλι έδαφος, μέχρι την τελική νίκη των Συμμάχων.
Την απεικόνιση των μαχών την παρακολουθούμε, ενώ παράλληλα ακούμε ηχητικά αποσπάσματα από την κήρυξη του πολέμου στην Πολωνία από τον Χίτλερ το 1939, την κήρυξη του πολέμου στους Συμμάχους από τον Μουσολίνι (1940), αλλά και ομιλίες του Ρούσβελτ, του Αϊζενχάουερ, καθώς και τον λόγο που εκφώνησε ο Στάλιν μετά την νίκη των Συμμάχων και την παράδοση της ναζιστικής Γερμανίας.

Κυριακή 1 Δεκεμβρίου 2013

Λειτουργικά συστήματα

Αρχείο:Operating system placement-el.svg
Ως Λειτουργικό σύστημα ή ΛΣ (αγγλ. Operating System ή OS) χαρακτηρίζεται μία συλλογή βασικών προγραμμάτων, η οποία ελέγχει τη λειτουργία του υπολογιστή συνολικά και χρησιμοποιείται ως υπόβαθρο για την εκτέλεση όλων των υπόλοιπων προγραμμάτων, τη διαχείριση των περιφερειακών συσκευών και την εξασφάλιση της επικοινωνίας μεταξύ χρήστη και υπολογιστή, είναι δηλαδή αυτό που μεσολαβεί μεταξύ του Yλικού (Hardware) και του χρήστη του υπολογιστή, έτσι ώστε να γίνει μια συγκεκριμένη εργασία (Βλ. σχήμα παραπάνω).

Σήμερα υπάρχει μια τάση ενιαιοποίησης των λειτουργικών συστημάτων μεταξύ των κυριότερων υπολογιστικών μηχανών: pc, laptop, κινητά, ταμπλέτες, παιχνιδομηχανές.

Έτσι τα λειτουργικά συστήματα που κυριαρχούν σήμερα είναι:

1. Τα Windows της Microsoft. Κυριαρχεί κυρίως στην αγορά των προσωπικών υπολογιστών και των φορητών όπου κατέχει περίπου το 90%. Κυκλοφόρησε η έκδοση 1.0 πρώτη φορά το 1985 και σήμερα έχει φτάσει στην έκδοση 8.0.
2. Το Linux είναι ένα ελεύθερο λειτουργικό σύστημα που αναπτύσσεται παράλληλα από πολλές ομάδες. Είναι μετεξέλιξη του παλιού UNIX.
3. To Mac Os (ή Os X ή I Os για τα κινητά) είναι το λειτουργικό που χρησιμοποιεί στους υπολογιστές της η εταιρεία Apple. H εταιρεία σήμερα κυριαρχεί στο χώρο των έξυπνων κινητών (Iphone) και ταμπλετών.
4. To Android είναι το λειτουργικό της Google (βασίζεται στο Linux), που χρησιμοποιείται ευρέως σε κινητά και ταμπλέτες μεγάλων εταιρειών όπως της Samsung.
5. To Symbian είναι το λειτουργικό που χρησιμοποιούν κυρίως τα κινητά της Nokia.
6. To Ms -Dos είναι ένα παλιό λειτουργικό σύστημα που χρησιμοποιούνταν στους πρώτους υπολογιστές από τη Microsoft. Σε αυτό το σύστημα οι εντολές δίνονταν μπροστά σε μια μαύρη οθόνη.
 
Περισσότερες πληροφορίες για τα λειτουργικά συστήματα μπορείς να βρεις στη Βικιπαίδεια:
 
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%B5%CE%B9%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CF%83%CF%8D%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1