Τετάρτη 31 Μαρτίου 2021

Τα πνευματικά παιχνίδια

 


 

 

 


Το σκάκι, το πιο γνωστό πνευματικό παιχνίδι

Το σκάκι είναι επιτραπέζιο παιχνίδι και ιδιαίτερα πνευματικό άθλημα για δύο παίκτες. Παίζεται σε τετράγωνο διάγραμμα, που λέγεται σκακιέρα, επί της οποίας οι παίκτες, καθισμένοι αντικριστά, μετακινούν, ο ένας τους 16 λευκούς πεσσούς (πιόνια) του παιγνιδιού και ο άλλος τους 16 μαύρους, σε εναλλάξ κινήσεις, μία προς μία, με βάση τους κανονισμούς του παιγνιδιού.
Παλαιότερα το σκάκι το ονόμαζαν «παιγνίδι των Βασιλέων». Αυτό προέρχονταν από το γεγονός ότι αποτελούσε για μακρό χρόνο την κυρίαρχη ψυχαγωγία Βασιλέων, Παπών, Πριγκίπων, και γενικά του ανώτερου κλήρου, αυλικών, ευγενών και πλουσίων τόσο της Δύσης όσο και της Ανατολής. Σήμερα το σκάκι χαρακτηρίζεται « ο βασιλιάς των παιγνιδιών» ως το δυσκολότερο, επιστημονικότερο και ωραιότερο.

Πηγή: https://anoixtosxoleio.weebly.com

Εδώ μπορώ να μάθω και να παίξω σκάκι εναντίον του υπολογιστή ή άλλων αντιπάλων online:

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΣΚΑΚΙ

1. Το μάθημα με παρουσίαση:



2. Πώς γράφω  μια περίληψη - βήματα:

1) Διαβάζω καλά και κατανοώ το αρχικό κείμενο.

2) Βρίσκω το κυρίως θέμα του (με βοηθάει ο τίτλος του κειμένου).

3) Χωρίζω το κείμενο σε παραγράφους.

4) Εντοπίζω τις λέξεις κλειδιά και βάζω πλαγιότιτλο σε κάθε παράγραφο.

5) Κάνω συρραφή των πλαγιότιτλων σε ένα ενιαίο κείμενο χρησιμοποιώντας κατάλληλες χρονικές φράσεις: έπειτα, στη συνέχεια, εντωμεταξύ, ύστερα, τελικά κλπ.

7) Χρησιμοποιώ δικά μου λόγια όπου χρειάζεται.

6) Ξαναδιαβάζω την περίληψη και κάνω διορθώσεις.

Προσοχή! Δεν ξεχνώ τα παρακάτω: 

α) Η περίληψή μας να περιλαμβάνει τα παρακάτω στοιχεία: το πού και το πότε συμβαίνει η ιστορία μας, τον κεντρικό ήρωα και τα δευτερεύοντα πρόσωπα που συμμετέχουν και τα συναισθήματά τους.

β) Γράφω την περίληψή μου σε μία μόνο παράγραφο.

γ) Παραβλέπω λεπτομέρειες και μη σημαντικές πληροφορίες.

δ) Χρησιμοποιώ λογική και χρονική σειρά.


3. Πώς γράφω μια περίληψη - βίντεο:

Τρίτη 30 Μαρτίου 2021

Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια

Εδώ και αρκετά χρόνια τα ηλεκτρονικά παιχνίδια έχουν μπει σχεδόν σε κάθε σπίτι. 

Υπάρχουν τρία είδη ηλεκτρονικών παιχνιδιών: 

α) Τα παιχνίδια που παίζει κανείς μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή σε τοπικό επίπεδο ή και online μέσω Διαδικτύου.

β) Τα παιχνίδια που παίζονται αποκλειστικά μέσω ειδικών παιχνιδομηχανών (κονσόλες), π.χ. PlayStation, Xbox.

γ) Αυτά που παίζονται μέσω φορητών συσκευών, π.χ. Nintendo, PSP, παιχνίδια κινητών τηλεφώνων. 

Είναι γεγονός ότι αυτό το νέο είδος ψυχαγωγίας έχει αλλάξει για τα καλά τον τρόπο που δαπανούν τον ελεύθερό τους χρόνο μικροί και μεγάλοι, συμβάλλοντας πολλές φορές πέρα από τη ψυχαγωγία στη δημιουργικότητα, τη γνώση, ακόμα και στην κοινωνικοποίηση του ατόμου. 


Όμως είναι πολλές και οι αρνητικές επιδράσεις των ηλεκτρονικών παιχνιδιών -ιδιαίτερα από την υπερβολική και αλόγιστη χρήση τους- που οδηγούν στην απομόνωση, στην υπερβολική έκθεση στη βία, στην κακή διατροφή - παχυσαρκία και τέλος στον εθισμό.


1. Το μάθημα με παρουσίαση:



2. Εξασκούμαι στη γραμματική του μαθήματος:



Διαβάζω κι αυτό: Ηλεκτρονικά παιχνίδια - Θετικά και αρνητικά.

Κυριακή 28 Μαρτίου 2021

Τα επιτραπέζια παιχνίδια



  1. Παρουσίαση του μαθήματος:


2. Τι είναι τα επιτραπέζια παιχνίδια;  
Είδη & ιστορία των επιτραπέζιων παιχνιδιών:
Επιτραπέζια ονομάζονται τα παιχνίδια που παίζονται πάνω σε ταμπλό (Board Games, στα αγγλικά). Μπορούν να συμμετέχουν 2 ή περισσότερα άτομα και κύριος σκοπός είναι η διασκέδαση και, σε άλλες περιπτώσεις, η αποκόμιση γνώσεων ή η νοητική άσκηση. Ο ανταγωνισμός που πολλές φορές υπάρχει είναι σημαντικό στοιχείο στην εξέλιξη του παιχνιδιού, ένας πιο γενικός όρος θα ήταν η ευγενής άμιλλα.
Υπάρχουν διαφόρων ειδών επιτραπέζια παιχνίδια, που κυρίως διακρίνονται σε κλασικά και σύγχρονα. Στα σύγχρονα επιτραπέζια παιχνίδια κατατάσσονται και τα παιχνίδια ερωτήσεων.

Κλασικά Επιτραπέζια Παιχνίδια
Το τάβλι είναι το αρχαιότερο επιτραπέζιο παιχνίδι που παίζεται μέχρι σήμερα
  • Σκάκι: Το γνωστό κλασικό, υψίστης λογικής παίγνιο που αναπαριστά μια πραγματική σύγκρουση δύο βασιλείων.
  • Τάβλι: Το πλέον λαϊκό παιχνίδι για πολλούς λαούς, εδώ και πολλά χρόνια. Στο τάβλι υπάρχουν διάφορες εκδοχές παιχνιδιών όπως πόρτες, πλακωτό και φεύγα που κυρίως βασίζονται στον έξυπνο χειρισμό του παίκτη μόνο με πούλια. Το παιχνίδι παίζεται με ζάρια.
  • Φιδάκι: Διασκεδαστικό επιτραπέζιο παιχνίδι στο οποίο υπάρχουν ορισμένα επίπεδα, τα οποία ανεβαίνεις εάν πέσεις σε βάση σκάλας και κατεβαίνεις εάν πέσεις σε στόμα από φιδάκι.
  • Γκρινιάρης: Παιχνίδι που 2 έως 4 άτομα ξεκινούν από ξεχωριστή βάση και πρέπει να ολοκληρώσουν 4 γύρους στο ταμπλό, παραμένοντας σώοι. Δηλαδή χωρίς κάποιος άλλος παίκτης να τους αναγκάσει να βρεθούν στην αρχή, απλά πατώντας στο τετράγωνο που βρίσκονται.
  • Τρίλιζα: Σκοπός είναι να σχηματίσεις τις περισσότερες τριάδες (τρίλιζες) με τα πούλια σου, στα προσχεδιασμένα τετράγωνα, χωρίς να σε εμποδίσει ο αντίπαλος.
  • Ντάμα
  • Γκο: Παραδοσιακό Κινέζικο επιτραπέζιο
 
Σύγχρονα Επιτραπέζια Παιχνίδια
  • Monopoly: Παιχνίδι αγοραπωλησίας ιδιοκτησιών
  • Scrabble: Παιχνίδι λέξεων
  • Trivial Pursuit: Παιχνιδι ερωτήσεων
  • Pictionary: Παιχνίδι ζωγραφικής
  • Taboo: Παιχνίδι περιγραφής λέξεων
  • Το Παιχνίδι της Ζωής: Παιχνίδι με όλα τα στάδια της ζωής
 
Η ιστορία των επιτραπέζιων παιχνιδιών
Επιτραπέζια παιχνίδια έχουν παιχτεί στους περισσότερους πολιτισμούς και κοινωνίες σε όλη την διάρκεια της ιστορία του ανθρώπου. Πολλές φορές  ακόμη και πριν από την ανάπτυξη του αλφαβήτου και της γραφής.  Πολύτιμες πληροφορίες για τα αρχαία επιτραπέζια παιχνίδια μας δίνουν μια σειρά από σημαντικά ιστορικά μνημεία, έργα τέχνης, καθώς διάφορα έγγραφα που έχουν βρεθεί σε σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους στη Μέση Ανατολή και στη Μεσόγειο.
 
File:Maler der Grabkammer der Nefertari 003.jpg
Το παιχνίδι Senet
Η γενικότερη επικρατούσα θεωρία θέλει τα πρώτα επιτραπέζια παιχνίδια να παρουσιάζονται στην Αίγυπτο της 4ης χιλιετίας π.Χ.. Παρόλο που δεν έχουν σωθεί εγχειρίδια με τους κανόνες, παρατηρούμε την ύπαρξη παιχνιδιών, όπως το Senet, (βλέπε παραπάνω εικόνα), το οποίο εικονίζεται σε μια τοιχογραφία που βρέθηκε στον τάφο του Merknera. Γύρω στο 3.000 π.Χ. χρονολογείται και ένα άλλο αιγυπτιακό παιχνίδι το Mehen.
Ένα αρχαίο τάβλι βρέθηκε στην Burnt City στο Ιράν και το οποίο χρονολογείται πριν από το 3.000 π.Χ.
File:Royal game of Ur,at the British Museum.jpg
Το Βασιλικό Παιχνίδι του Ουρ, που βρέθηκε στο Ιράκ τη δεκαετία του 1920.
 
Ένα από τα πιο παλιά  επιτραπέζια που έχει βρεθεί είναι το «Βασιλικό Παιχνίδι του Ουρ» ή αλλιώς το «Παιχνίδι των 20 τετραγώνων», που βρέθηκε σε ανασκαφές στο Ιράκ και χρονολογείται πριν από το 2.600 π.Χ.. Παρόλο που κανείς δεν είναι σίγουρος για τους κανόνες, οι περισσότεροι θεωρούν πως οι μετεξελίξεις του οδήγησαν στο σημερινό τάβλι, το οποίο έτσι θεωρείται το αρχαιότερο επιτραπέζιο παιχνίδι (μαζί με αυτό που βρέθηκε στο γειτονικό Ιράν) που υπάρχει ως σήμερα.
 
Από τη Μεσοποταμία και την Αίγυπτο θεωρείται πως αρκετά παιχνίδια πέρασαν στη συνέχεια στο μεσογειακό χώρο και κυρίως στην Ελλάδα. Στη συνέχεια μέσω των Ελλήνων και των Ρωμαίων εξαπλώθηκαν στην υπόλοιπη Ευρώπη και μέσω αυτής στον υπόλοιπο κόσμο.
Επιτραπέζια παιχνίδια έχουν βρεθεί και στην Κίνα, ενώ αναφορές γι' αυτά υπάρχουν στα Ινδικά Έπη.
 
Επιτραπέζια παιχνίδια στην Αρχαία Ελλάδα
 
Αμφορέας του 530 π.Χ. (δημιούργημα του αγγειοπλάστη Εξηκία) ο οποίος απεικονίζει τον Αχιλλέα και τον Αίαντα κατα τον Τρωικό πόλεμο να παίζουν το επιτραπέζιο παιχνίδι που ονομαζόταν " ΠΕΝΤΑΓΡΑΜΜΟΝ "

Στην Αρχαία Ελλάδα τα επιτραπέζια παιχνίδια ονομάζονταν Πεττεία που σήμαινε το παίξιμο των πεττών, το άθυρμα (παιχνίδι) που συνδύαζε την εκπαίδευση και την ψυχαγωγία.
Τα παιχνίδια που παίζονταν με πιόνια/πεσσούς ονομάζονταν πεσευτικά. Χωρίζονταν σε δύο κύριες κατηγορίες στα παιχνίδια διαδρομής και τα παιχνίδια θέσεων όπου τα πιόνια περικυκλώνουν, παγιδεύουν ή αφαιρούν τον αντίπαλο.

Τέτοια παιχνίδια ήταν: οι Πόλεις (ή Πόλις), η Τηλία (τάβλι), το Χώρα Παίζειν, το Ζατρίκιον (βλέπε παραπάνω), οι Γραμμαί, οι Πέντε γραμμαί, η Εννεάδα, το Τριοδίν (πρόγονος της σημερινής Τρίλιζας),  και ο Διαγραμμισμός (ντάμα).

Ο Διαγραμμισμός, παιχνίδι που βρέθηκε στη δυτική πλευρά του Παρθενώνα

Επίσης υπήρχαν και τα παιχνίδια με ζάρια/κύβους ή κότσια που ονομάζονταν κυβευτικά.  Τέτοια ήταν: ο Αστραγαλισμός ή Αστράγαλοι ή Κότσια, τα Κυβεία, οι Πεσσοί, οι Κύβοι και τα Κόττα. 
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Kempten_Astragaloi.jpg/269px-Kempten_Astragaloi.jpg
Τα κότσια
  
Το σκάκι στην αρχαία Ελλάδα

Το Μέγα Ζατρίκιον της Κνωσσού
 
Όταν ο Βρετανός αρχαιολόγος Σερ Άρθουρ Έβανς πραγματοποιούσε ανασκαφές στον αρχαιολογικό χώρο της Κνωσού στα τέλη του 19ου αιώνα, έμεινε έκθαμβος όταν αντίκρισε μια μεγάλη πλάκα από ελεφαντόδοντο και πέτρα χρώματος μπλε, με γυάλινη επικάλυψη και χρυσά φύλλα. Το εντυπωσιακό αυτό εύρημα ήταν το «Μέγα Ζατρίκιον» που συνοδευόταν από πέντε πιόνια από ελεφαντόδοντο και είχε διαστάσεις 104Χ61 εκατοστά και χρονολογείται γύρω στο 1600 π.Χ.. «Το Μέγα Ζατρίκιον» ήταν ένα βασιλικό παιχνίδι ανάλογο με το σύγχρονο σκάκι και γι’ αυτό ο χώρος που ανακαλύφθηκε ονομάστηκε «Διάδρομος του Ζατρικίου».

 
Βυζάντιο - Υπόλοιπη Ευρώπη
Βυζαντινό επιτραπέζιο παιχνίδι (Βυζαντινό Μουσείο Θεσσαλονίκης)
Επιτραπέζια παιχνίδια υπήρχαν και στο Βυζάντιο αλλά και στη δυτική Ευρώπη.
Στη Βρετανία εισήχθησαν τον 1ο αιώνα π.Χ., από τη Γαλατία, σημερινή Γαλλία. Μάλιστα, στον «Τάφο του Γιατρού», που χρονολογείται στα μισά του 1ου αι. π.Χ., βρέθηκε ένα επιτραπέζιο με 26 πούλια.
Στα περισσότερα, όπως στην παραπάνω εικόνα από τη Σκωτία, υπάρχει το ταμπλό, όπου οι παίκτες κινούν πούλια ή πιόνια. Σαν το σκάκι, το τάβλι ή την ντάμα. Να σημειώσουμε βέβαια πως τότε δεν έπαιζε ο καθένας επιτραπέζια, αλλά μόνο τα υψηλά κοινωνικά στρώματα.
 
Τα επιτραπέζια παιχνίδια σήμερα
 
 
Σήμερα πολλά επιτραπέζια παιχνίδια είναι διαθέσιμα ως παιχνίδια στον ηλεκτρονικό υπολογιστή ή στην τηλεόραση, τα λεγόμενα Videogames. Αντίπαλος πια είναι συχνά και ο υπολογιστής. Η αύξηση της χρήσης των ηλεκτρονικών υπολογιστών και η ενσωμάτωση πολλών επιτραπέζιων σε αυτόν είναι ένας από τους λόγους που έχουν οδηγήσει σε μια σχετική μείωση στις πωλήσεις και τη χρήση των καθαρά επιτραπέζιων παιχνιδιών. Με τη διάδοση μάλιστα του διαδικτύου πολλά επιτραπέζια παιχνίδια μπορούν τώρα να παιχτούν σε απευθείας σύνδεση (online σύνδεση) με πολλούς παίχτες σε ολόκληρο τον κόσμο. Μερικές ιστοσελίδες επιτρέπουν το παίξιμο σε πραγματικό χρόνο, ενώ άλλοι χρησιμοποιούν e-mail για να ενημερώνουν τους αντίπαλους παίκτες μετά από κάθε κίνηση (κυρίως στο σκάκι).
Η σύγχρονη τεχνολογία (το διαδίκτυο και η φτηνή εκτύπωση ), επηρέασε επίσης τα επιτραπέζια παιχνίδια μέσω του φαινομένου της εκτύπωσης όπου πλέον μπορείς να εκτυπώσεις και στη συνέχεια να παίξεις το αγαπημένο σου επιτραπέζιο παιχνίδι.
Παρόλα αυτά τα επιτραπέζια παιχνίδια είτε πραγματικά είτε ηλεκτρονικά εξακολουθούν να ψυχαγωγούν, να διασκεδάζουν και να συγκινούν μικρούς και μεγάλους σε ολόκληρο τον κόσμο...
 
Κυριότερη πηγή: Βικιπαίδεια

Τρίτη 23 Μαρτίου 2021

Αφιέρωμα στην Επανάσταση του 1821

 1. Τα δημοτικά τραγούδια του ΄21 κατά περιοχή:


 2. Τα κλέφτικα τραγούδια:


 3. Βιβλιαράκι με τους ήρωες του ΄21: 


Οδηγίες εδώ.

 4. Βίντεο με τα σημαντικότερα γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης:  

 

 5. Βίντεο με τη Ναυμαχία του Ναυαρίνου:

 

 6. Ζωγραφιές για την Ελληνική Επανάσταση:

Διακόσια χρόνια από την Επανάσταση του 1821

Παρουσίαση των σημαντικότερων γεγονότων της Επανάστασης του 1821:

Δευτέρα 22 Μαρτίου 2021

Οι Ήρωες της Επανάστασης του 1821 μέσα από τα Κλασσικά Εικονογραφημένα

Τα «Κλασσικά Εικονογραφημένα» ήταν μια εκδοτική καινοτομία που εγκαινιάστηκε στην Ελλάδα το 1951. Σκοπός της ήταν η παρουσίαση κλασικών έργων της Παγκόσμιας Λογοτεχνίας σε εύληπτη εικονογραφημένη μορφή (κόμικ) που προορίζονταν κυρίως για τους μικρούς μαθητές. Πρώτος τίτλος που κυκλοφόρησε ήταν ένα από τα πιο κλασικά και γνωστά παγκόσμια έργα: Οι άθλιοι, του Βίκτωρος Ουγκώ. Ακολούθησαν και άλλα κορυφαία έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας μέσα από εικονογραφημένες διασκευές. Ήταν το πιο εντυπωσιακό άνοιγμα της εγχώριας αγοράς στην ποπ κουλτούρα του δυτικού κόσμου και η πρώτη κυκλοφορία κόμικς που έμελλε να γνωρίσει τεράστια επιτυχία έως και τη δεκαετία του 1970.

Πίσω από τα «Κλασσικά Εικονογραφημένα» είναι ο εκδοτικός οίκος «Ατλαντίς» των αδελφών Πεχλιβανίδη, οι οποίοι κατάφεραν να εισάγουν στην Ελλάδα όλη την κλασική παιδική και εφηβική λογοτεχνία συνεργαζόμενοι με αμερικανικούς κυρίως οίκους. Παράλληλα εξέδωσαν αμιγώς ελληνικές σειρές – μεταξύ αυτών και «κλασικά» που εμπνέονται από την Ελληνική Επανάσταση του 1821 αλλά και τεύχη από την Αρχαία Ελλάδα και το Βυζάντιο.

Το εκδοτικό εγχείρημα των «Κλασσικών Εικονογραφημένων» στηρίχτηκε σε κορυφαίους ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών, μεταξύ των οποίων η Αθηνά Ταρσούλη και η Αντιγόνη Μεταξά, ο Μποστ, ο Κώστας Γραμματόπουλος, ο Τάκης Κατσουλίδης και ο Γιώργος Βακαλό, ο Βασίλης Ρώτας, η Σοφία Μαυροειδή-Παπαδάκη και η Ελένη Παπαδάκη.

Τα κλασσικά εικονογραφημένα ήταν μια γοητευτική περιπέτεια που κράτησε πάρα πολλά χρόνια. Μεγαλώνοντας τα παιδιά από την σχολική ακόμα ηλικία έμαθαν μέσα από τα κλασσικά την Ελληνική μυθολογία. Διάβασαν για τον Ηρακλή, το Θησέα, την Περσεφόνη, για το Δάμωνα και τον Φιντία. Ονειρεύτηκαν πειρατές, ιππότες, Ινδιάνους και καουμπόηδες. Έμαθαν ποιος ήταν ο Κουασιμόδος, η Εσμεράλντα, ο Μάρκο Πόλο, ο Γιάννης Αγιάννης κ.ά. Έμαθαν ότι ουσιαστικά οι τρεις Σωματοφύλακες ήταν τέσσερις με ό,τι σημειολογικά ή εννοιολογικά σήμαινε αυτό.

Τα κλασσικά καθόρισαν, προσδιόρισαν και ταξινόμησαν χρονολογικά στο μυαλό των παιδιών τα ιστορικά γεγονότα πριν ακόμα μπουν στα βαθιά της ιστορίας καλύπτοντας μαθησιακά ένα προκαταρκτικό ιστορικό πεδίο γνώσης συνδυάζοντάς το με ελκυστική και ευχάριστη ανάγνωση.  

Στη συνέχεια μπορούμε να διαβάσουμε σε ηλεκτρονική έκδοση τα σημαντικότερα τεύχη των κλασσικών εικονογραφημένων που είναι αφιερωμένα στους ήρωες της Ελληνικής Επανάστασης του 1821: 




Σάββατο 20 Μαρτίου 2021

Καιρός & Κλίμα - Το κλίμα της Ελλάδας

 1. Το μάθημα με παρουσίαση:



 2. Μετεωρολογικά όργανα:



  3. Η βροχόπτωση στην Ελλάδα:



  4. Το κλίμα της Ελλάδας - παρουσίαση:



  5. Τι είναι το κλίμα - βίντεο:

  6. Το μάθημα με βίντεο από την Εκπαιδευτική Τηλεόραση:

Πέμπτη 18 Μαρτίου 2021

Οι δεκαδικοί αριθμοί: Θεωρία και Πράξη

 1.Δεκαδικοί αριθμοί: Θεωρία της ενότητας



2. Δεκαδικοί αριθμοί - Δεκαδικά κλάσματα:

 

 3. Δεκαδικοί αριθμοί - Αξία θέσης των ψηφίων:

 

 4. Δεκαδικοί αριθμοί - Στρογγυλοποίηση:

 

 5. Δεκαδικοί αριθμοί: Πρόσθεση και αφαίρεση

6. Δεκαδικοί αριθμοί - Πολλαπλασιασμός:

 

 7. Δεκαδικοί αριθμοί - Διαίρεση:

 

 8. Δεκαδικοί αριθμοί - Επανάληψη:





Παιχνίδια με δεκαδικούς: Εδώ.

Κυριακή 14 Μαρτίου 2021

Οι μαθητές της Όσσας αναζητούν την Ιστορία τους

Στόχος του Προγράμματος: Εκπαιδευτικοί και μαθητές να ασχοληθούν ενεργά με την τοπική ιστορία και ειδικότερα την τοπική εκπαιδευτική ιστορία, να γίνουν «ερευνητές» και να αναδείξουν την ιστορία των σχολείων που εργάζονται και φοιτούν, να μελετήσουν αρχειακό υλικό, να συλλέξουν προφορικές μαρτυρίες, να δημιουργήσουν οπτικοακουστικές εφαρμογές, να διατυπώσουν συμπεράσματα για την εκπαιδευτική ζωή στο παρελθόν, να αφυπνίσουν την εκπαιδευτική μνήμη, να αναστοχαστούν την εκπαιδευτική ζωή στο παρόν μέσω των εκπαιδευτικών προγραμμάτων που θα εκπονήσουν και να ανοίξουν το σχολείο στην κοινότητα.

Τα νήπια της Όσσας ερευνούσαν την Ιστορία του σχολείου τους, στα πλαίσια των 200 χρόνων από το 1821.

Αρχικά έψαξαν στη βιβλιοθήκη, όπου ανακάλυψαν αρχεία για το παλιό σχολείο από το 1880.

Έπειτα, σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Σύλλογο του χωριού, ήρθε στα χέρια τους ένα έγγραφο ενός παρατηρητή, που χρονολογείται στο 1903 και αφορούσε στην ζωή των κατοίκων της Βυσσώκας (παλιά ονομασία του χωριού), την εκπαίδευση και τη θρησκευτική λατρεία στις αρχές του 1900.

Στη συνέχεια διάβασαν το άρθρο των μαθητών της ΣΤ΄ τάξης του Δημοτικού στην εφημερίδα του σχολείου σχετικά με την ιστορία του παλιού σχολείου, και αποφάσισαν να συνεργαστούν, ώστε να ανακαλύψουν μαζί πώς ζούσαν τα παιδιά της Όσσας πριν εκατόν πενήντα χρόνια.

Σε συνεργασία με τον Σύλλογο Οσσαίων «Η Αγία Κυράννα» και τηρώντας όλα τα πρωτόκολλα για τη μη διασπορά της COVID19 επισκέφθηκαν το Λαογραφικό Μουσείο της Όσσας, όπου αναβίωσαν τα όσα είχαν διαβάσει στο ημερολόγιο του περιπατητή «Σιώρης Μακεδών, Η ΕΛΛΗΝΟΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΩΜΟΠΟΛΙΣ ΒΥΣΟΚΑ, Μακεδονικόν Ημερολόγιον, 1909″.

Στην προσπάθεια δημιουργίας μιας ταινίας για τα όσα έμαθαν, μαθητές του Νηπιαγωγείου και της ΣΤ΄ τάξης του Δημοτικού Σχολείου Όσσας, ηχογράφησαν αποσπάσματα του παλιού ημερολογίου. Παράλληλα, παππούδες των μαθητών καθώς και κάτοικοι του χωριού συγκέντρωσαν παλιές φωτογραφίες από τη ζωή τους ως μαθητές στο σχολείο και τις έστειλαν προς επεξεργασία.

Έτσι, σύσσωμοι Μαθητές, Εκπαιδευτικοί, Γονείς, Παππούδες, Πολιτιστικός Σύλλογος και Τοπική Κοινότητα, συνέβαλαν στη δημιουργία μιας επετειακής ταινίας για την πορεία του πιο Ιστορικού  Διδακτηρίου της περιοχής.

Σάββατο 13 Μαρτίου 2021

Χ.Τζ. Γουέλς: Η μηχανή του χρόνου

Ο Χέρμπερτ Τζορτζ Γουέλς (Herbert George Wells, 21 Σεπτεμβρίου 1866 – 13 Αυγούστου 1946), συνήθως γνωστός ως Χ.Τζ. Γουέλς, ήταν Άγγλος συγγραφέας, μυθιστοριογράφος και κοινωνιολόγος, γνωστός κυρίως για τα έργα του στον χώρο της επιστημονικής φαντασίας. Ο Γουέλς, μαζί με τον Ιούλιο Βερν, αναφέρεται αρκετές φορές ως "Ο Πατέρας της Επιστημονικής Φαντασίας".
 
Ο Χ.Τζ. Γουέλς, γεννήθηκε στο Μπρόμλυ του Κέντ το 1866. Τελείωσε το σχολείο στο Μίντχερστ, έκανε ένα διάστημα παραγιός σε ταπετσέρη κι έπειτα σε κάποιο φαρμακείο, κέρδισε μια υποτροφία για το Βασιλικό Κολέγιο Θετικών Επιστημών, κι αργότερα δίδαξε σε κολέγιο του Καίημπριτζ. Πέθανε το 1946.
 
Ήταν πολυγραφότατος συγγραφέας σε διάφορα είδη, συμπεριλαμβανομένων των σύγχρονων μυθιστορημάτων, καθώς και του ιστορικού και κοινωνικού σχολιασμού.Το πρώτο πετυχημένο βιβλίο του, που τον έκανε διάσημο ήταν το "Η Μηχανή που Ταξιδεύει Μέσα στο Χρόνο" (1895). Δύο χρόνια αργότερα, ακολούθησε "Ο Αόρατος Άνθρωπος". Πάθος της ζωής του Γουέλς και κίνητρο για τη δημιουργική γραφή του ήταν "να δημιουργεί ουτοπίες". Στην τελευταία φάση ο Γουέλς ξαναγύρισε στα κοινωνικοπολιτικά βιβλία, με το "΄Ενα ιστορικό σχεδιάγραμμα" και το "Σχήμα των πραγμάτων που θα 'ρθουν". Η "Αυτοβιογραφία" του δημοσιεύτηκε το 1934.
Άλλα γνωστά του έργα του είναι: "Ο Πόλεμος των Κόσμων", "Το Νησί του Δρ. Μορό" και "Η Χώρα των Τυφλών".
Σχεδόν όλα τα έργα του έχουν μεταφερθεί πολλές φορές στη μεγάλη οθόνη, ενώ έχουν επηρεάσει δεκάδες νεότερους συγγραφείς.
Περισσότερες πληροφορίες για το συγγραφέα στη Βικιπαίδεια:
 
Η μηχανή του χρόνου: Ένας ευφυής επιστήμονας έχει επινοήσει μια μηχανή με δυνατότητες ασύλληπτες για τον ανθρώπινο νου. Σε ένα ταξίδι του στο μακρινό μέλλον βρίσκεται ανάμεσα στα πανέμορφα πλάσματα της φυλής των Ελόι, που ζουν σε ένα παραδεισένιο περιβάλλον. Γιατί όμως τρέμουν το σκοτάδι;
Θα καταφέρει άραγε ο ταξιδευτής του χρόνου να ξεκλειδώσει τα φοβερά μυστικά του μέλλοντος; Και θα μπορέσει να ξεφύγει από το κακό που τον περιτριγυρίζει, να ξαναβρεί τη χαμένη του μηχανή και να επιστρέψει στην ασφάλεια του σήμερα απ' όπου ξεκίνησε;
Τι μας επιφυλάσσει λοιπόν το αύριο; Και ποια θα είναι τελικά η τύχη του ανθρώπινου γένους;
Απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα και τη συνέχεια του έργου του Ουέλς μπορείτε να βρείτε στο παρακάτω μυθιστόρημα σε μορφή κόμικ από τα Κλασσικά Εικονογραφημένα: 
 

 

Παρασκευή 12 Μαρτίου 2021

Το Τριώδιο και η Μεγάλη Σαρακοστή

Α. To Τριώδιο


Ξεκίνησε την  Κυριακή 21 Φεβρουαρίου 2021 (αρκετά καθυστερημένα για φέτος) μια μεγάλη και σημαντική περίοδος της Εκκλησίας μας, η οποία συμπεριλαμβάνει όλη τη Μεγάλη Σαρακοστή, αλλά και τη Μεγάλη Εβδομάδα και θα διαρκέσει μέχρι και το Μεγάλο Σάββατο (2 Μαΐου για φέτος), το Τριώδιο.
Τριώδιο ονομάζεται, σύμφωνα με τους κανόνες της ορθόδοξης χριστιανικής εκκλησίας, η περίοδος που ξεκινά την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου και τελειώνει το Μεγάλο Σάββατο. Την ονομασία της την έχει πάρει από το ομώνυμο εκκλησιαστικό βιβλίο (βλ. σχετική εικόνα). Αυτό το βιβλίο, που όπως είπαμε καλείται επίσης Τριώδιο, περιλαμβάνει τους ύμνους που ψάλλονται στις εκκλησίες την συγκεκριμένη περίοδο.
Οι ύμνοι αυτοί έχουν τρεις ωδές σε αντίθεση με τους υπόλοιπους ύμνους τις εκκλησίας μας που έχουν εννέα ωδές. Αυτός είναι και ο λόγος που το βιβλίο αυτό, και κατ’ επέκταση και η συγκεκριμένη χρονική περίοδος, ονομάστηκαν Τριώδιο. Οι ύμνοι του Τριωδίου γράφτηκαν από τον 5ο έως τον 15ο αιώνα μ.Χ. Χειρόγραφα των ύμνων του Τριωδίου σώζονται από τον 10ο αιώνα μ.Χ. ενώ για πρώτη φορά τυπώθηκε, το εν λόγω βιβλίο, στα Ελληνικά το 1522 μ.Χ. στην Βενετία.


Επιστρέφοντας στο Τριώδιο, ως χρονική περίοδο, να αναφέρουμε ότι τις τρεις πρώτες εβδομάδες του, οι χριστιανοί ετοιμάζονται για την μεγάλη
νηστεία της Σαρακοστής. Κάθε Κυριακή αυτών των εβδομάδων έχει την δική της σημασία και αξία:



Η πρώτη, η Κυριακή του Τελώνη και Φαρισαίου προτρέπει τους Χριστιανούς να είναι ταπεινοί όπως ο Τελώνης και όχι υπερήφανοι όπως ο Φαρισαίος.

Η δεύτερη, η Κυριακή του Ασώτου διδάσκει την αξία της μετάνοιας και το μεγαλείο της συγχωρέσεως.
Το Σάββατο πριν από την τρίτη Κυριακή ονομάζεται Ψυχοσάββατο ή Σάββατο των Ψυχών. Καθιερώθηκε από την εκκλησία ως ημέρα που προσευχόμαστε και προσφέρουμε κόλλυβα για όλους αυτούς που για διάφορους λόγους δεν μνημονεύονται σε μνημόσυνα. Όπως είναι άνθρωποι που δεν τους απέμειναν συγγενείς ώστε να τους κάνουν μνημόσυνο. Παρόλο που κάθε Σάββατο του έτους είναι αφιερωμένο από την εκκλησία μας στους θανόντες, το συγκεκριμένο Σάββατο έχει ιδιαίτερη σημασία επειδή ακολουθεί η Κυριακή της Απόκρεω η οποία αναφέρεται στην Δευτέρα Παρουσία του Χριστού και έτσι παρακαλούμε το Θεό από την προηγουμένη να τους αναπαύσει.

Η τρίτη, η Κυριακή της Απόκρεω, όπως αναφέραμε και προηγουμένως, αναφέρεται στην Δευτέρα Παρουσία, στην κρίση που θα λάβει χώρα τότε, καθώς και στην χριστιανική αγάπη. Ονομάζεται έτσι επειδή είναι η τελευταία ημέρα που οι Χριστιανοί επιτρέπεται να φάνε κρέας. Η βδομάδα που ξεκινά ονομάζεται και εβδομάδα της Τυρινής ή Τυροφάγου. Βδομάδα που επιτρέπεται η βρώση τυροκομικών, αυγών και ψαριών.

Η τέταρτη, η Κυριακή της Τυροφάγου, αναφέρεται στην εξορία των πρωτόπλαστων από τον Παράδεισο. Το Ευαγγέλιο της ημέρας παροτρύνει τους πιστούς να νηστεύουν χωρίς να το επιδεικνύουν, να συγχωρούν όσους τους έχουν βλάψει και να διάγουν βίο ενάρετο και ελεήμονα.
Ακολουθεί η Καθαρά Δευτέρα, όπου με αυτήν ξεκινά η περίοδος της
Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Περίοδος νηστείας, προσευχής, περισυλλογής που μας προετοιμάζει για την μεγάλη Εβδομάδα και την Ανάσταση του Κυρίου. Ονομάζεται Τεσσαρακοστή γιατί μιμείται την σαρανταήμερη νηστεία που έκανε ο Χριστός. Επίσης λέγεται Μεγάλη για να ξεχωρίζει από την νηστεία των Χριστουγέννων.

Β. Η Μεγάλη Σαρακοστή


Μεγάλη Σαρακοστή, ονομάζεται η νηστεία που προηγείται του Πάσχα. Την λέμε Μεγάλη για να την ξεχωρίζουμε από την νηστεία που προηγείται των Χριστουγέννων, η οποία χαρακτηρίζεται «Μικρή» επειδή είναι ελαφρότερη. Σαρακοστή ονομάζεται επειδή γίνεται εις ανάμνηση της σαρανταήμερης νηστείας του Χριστού στην έρημο.
Η Μεγάλη Σαρακοστή καθιερώθηκε τον 4ο αιώνα. Η αρχική της διάρκεια ήταν έξι εβδομάδες, ενώ αργότερα προστέθηκε και μία έβδομη. Έτσι στην εποχή μας η Μεγάλη Σαρακοστή ξεκινά την Καθαρά Δευτέρα και τελειώνει το Μεγάλο Σάββατο.


Σε όλη την διάρκεια της Σαρακοστής, κάθε Τετάρτη και Παρασκευή, τελείται στην εκκλησία μας η Προηγιασμένη Ακολουθία. Σε αυτήν οι πιστοί μπορούν να λάβουν Θεία Κοινωνία, η οποία όμως έχει προαγιασθεί την προηγουμένη Κυριακή. Γι’ αυτό τον λόγο ονομάζεται η Ακολουθία αυτή Προηγιασμένη. Τα πρώτα Χριστιανικά χρόνια η ακολουθία αυτή ετελούντο σχεδόν καθημερινά, καθ’ όλη την διάρκεια της Σαρακοστής. Στις μέρες μας, όπως είπαμε, έχει περιορισθεί η τέλεση της κάθε Τετάρτη και Παρασκευή της Μεγάλης Σαρακοστής.


Κάποιες ημέρες της Μεγάλης Σαρακοστής έχουν ξεχωριστή σημασία και δική τους σημειολογία. Ας τις δούμε μια μια:

Το Σάββατο της πρώτης εβδομάδας της νηστείας είναι αφιερωμένο στο θαύμα των κόλλυβων του μεγαλομάρτυρα Θεοδώρου του Τήρωνος. Θαύμα που βοήθησε τους Χριστιανούς της Κωνσταντινούπολης, να τηρήσουν την νηστεία, που προσπάθησε με δόλια μέσα να μολύνει ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου, Ιουλιανός ο Παραβάτης. Ο αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινούπολης είδε σε όνειρο τον μεγαλομάρτυρα Θεόδωρο, ο οποίος του φανέρωσε τις προθέσεις του Ιουλιανού και τον συμβούλεψε αντί των αρτύσιμων φαγητών να φτιάξουν και να φάνε ως τροφή, οι χριστιανοί, κόλλυβα. Έτσι φτιάχνοντας και μοιράζοντας κόλλυβα, θυμόμαστε και τιμούμε κάθε χρόνο το θαύμα του μεγαλομάρτυρα Θεοδώρου.

Η Α΄ Κυριακή των νηστειών, είναι η Κυριακή της Ορθοδοξίας. Γιορτάζουμε την αναστύλωση των αγίων και σεπτών εικόνων από την αυτοκράτειρα του Βυζαντίου Θεοδώρα το 843 μ.Χ. και το τέλος της Εικονομαχίας.

Η Β΄ Κυριακή των νηστειών είναι αφιερωμένη στην μνήμη του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης (14ος αιώνας). Ο Άγιος Γρηγόριος υπήρξε κορυφαίος διδάσκαλος των ορθοδόξων δογμάτων και πολέμιος των αιρέσεων.

Η Γ΄ Κυριακή των νηστειών, είναι η Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως. Αυτή η ημέρα είναι αφιερωμένη στον Τίμιο και Ζωοποιό Σταυρό, το σύμβολο της πίστης μας. Ημέρα που οι πιστοί παίρνουν δύναμη να συνεχίσουν την πορεία τους, την νηστεία, που θα τους οδηγήσει στην Ανάσταση του Κυρίου.


Ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος

Η Δ΄ Κυριακή των νηστειών, είναι ημέρα που τιμάται η μνήμη του Αγίου Ιωάννη, συγγραφέα της Κλίμακας. Η κλίμακα είναι ένα βιβλίο με ομιλίες του Αγίου Ιωάννη. Αντικείμενο των ομιλιών αυτών είναι τα σκαλοπάτια της πνευματικής ανάβασης των Μοναχών, μέσα από την προσωπική τους άσκηση.

Η ημέρα Τετάρτη της Ε΄ εβδομάδας της Μεγάλης Σαρακοστής είναι η Τετάρτη του Μεγάλου Κανόνος. Συγγραφέας και συνθέτης του Μεγάλου Κανόνα είναι ο Άγιος Πατέρας μας Ανδρέας, ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης. Μέσα στα 250 τροπάρια που τον απαρτίζουν, έχει συγκεντρώσει τις ιστορίες από τον Αδάμ έως και την Ανάληψη του Κυρίου. Καλεί δε κάθε έναν από εμάς, να παραδειγματιζόμαστε από αυτές, να μιμούμαστε τα καλά και να αποφεύγουμε τα άσχημα που έπραξαν οι πρόγονοι μας.

Την Παρασκευή της ίδιας εβδομάδας είναι ο Ακάθιστος Ύμνος. Ημέρα αφιερωμένη στην Παναγία που στέκει πάντα βοηθός των Χριστιανών σε περιόδους ειρήνης ή πολέμου. Εορτάζουμε τα θαύματα που έκανε η Παναγία προστατεύοντας την Βασιλεύουσα από λαούς που ήθελαν να την κυριεύσουν (κυρίως το 626 μ.Χ. επί Ηρακλείου, όταν σώθηκε η Πόλη από τους Αβάρους). Μετά από μια τέτοια νίκη ο λαός της Κωνσταντινούπολης, όρθιος (ακάθιστος) ευχαρίστησε την Θεομήτορα ψάλλοντας. Θυμούμενοι αυτό το γεγονός, ευχαριστούμε κι εμείς με την σειρά μας την Παναγία ψάλλοντας όρθιοι.

Η Ε΄ Κυριακή των νηστειών, είναι αφιερωμένη στην μνήμη της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας. Η Οσία, από ηλικία 12 ετών ακολουθούσε έναν ιδιαίτερα έκλυτο βίο. Σε ηλικία 30 ετών, ήρθε σε επαφή με τον Χριστιανισμό, μετανόησε και προσκύνησε. Την υπόλοιπη ζωή της, 47 έτη, ασκήτεψε στην έρημο. Την ημέρα αυτή καλούνται όλοι να μιμηθούν το παράδειγμα της και να έρθουν πιο κοντά στον Χριστό μετανοώντας για τις αμαρτίες τους.

Το Σάββατο πριν την Μεγάλη Εβδομάδα είναι το
Σάββατο του Λαζάρου. Ημέρα αφιερωμένη στο θαύμα της ανάστασης του Λαζάρου από τον Χριστό.

Τελευταία Κυριακή της Μεγάλης Σαρακοστής, είναι η Κυριακή των Βαΐων. Είναι ημέρα αφιερωμένη στην θριαμβευτική είσοδο του Χριστού στα Ιεροσόλυμα από την Βηθανία. Τότε ο λαός υποδέχθηκε το Χριστό με επευφημίες και με «βάια φοινίκων», από τα οποία πήρε και το όνομα της αυτή η ημέρα.


 
Στη διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής, δεν επιτρέπεται η κατανάλωση κανενός ζωικού προϊόντος. Εξαίρεση αποτελούν η ημέρα του Ευαγγελισμού στις 25 Μαρτίου και η Κυριακή των Βαΐων όπου επιτρέπεται η βρώση ψαριών.