Καλολογικά στοιχεία Β΄: Κοσμητικά επίθετα, Κυριολεξία, Μεταφορά & Παρομοίωση

 

1. Κοσμητικά λέμε τα επίθετα που συνοδεύουν ένα ουσιαστικό, μας λένε τι λογής είναι αυτό, ενώ συγχρόνως το ομορφαίνουν και το στολίζουν.

Π.χ. Αξέχαστη εκδρομή, Θαυμάσιος καιρός, σμαραγδένια ακρογιαλιά, περήφανα βουνά, καταπράσινος κάμπος, τριανταφυλλένιος ουρανός, μυρωδάτη άνοιξη κλπ.

2. Κυριολεξία λέγεται η χρησιμοποίηση των λέξεων με την αρχική,την κύρια, την πραγματική τους σημασία.

Π.χ.Είναι έξω απ’ το σπίτι, χρυσό νόμισμα, πικρός καφές, σκληρή πέτρα, βαθύ ποτάμι κλπ.

3. Μεταφορά είναι το σχήμα λόγου όπου οι λέξεις που χρησιμοποιούνται χάνουν την πραγματική,την κύρια, την αρχική σημασία τους και αποκτούν μια άλλη έννοια.

Δηλαδή, μεταφέρουμε τη σημασία μιας λέξης ή μιας φράσης, σε άλλες έννοιες ή πράγματα (κυρίως στον άνθρωπο).

Π.χ.Είναι έξω απ’ τα νερά του, χρυσός  άνθρωπος, πικρή πατρίδα, σκληρή καρδιά, βαθύ νόημα κλπ.

4. Παρομοίωση είναι το σχήμα λόγου, στο οποίο συγκρίνουμε δύο πρόσωπα, ζώα ή πράγματα κλπ, έτσι ώστε η σύγκριση αυτή να παρουσιάζει το ένα από αυτά πιο ζωηρό.
Στην παρομοίωση χρησιμοποιούμε για τη σύγκριση τις λέξεις: σαν, όπως, λες και, σάμπως, καθώς.
Π.χ. Το πεπόνι είναι γλυκό σαν μέλι, έγινε κίτρινος σαν λεμόνι, είναι πιστός σαν σκύλος, είναι άσπρος σαν το χιόνι, είναι οπλισμένος σαν αστακός κλπ.

ΠΡΟΣΟΧΗ !!
Δεν πρέπει να μπερδεύουμε το παρομοιαστικό σαν με το χρονικό σύνδεσμο σαν (=όταν) ή τον υποθετικό σύνδεσμο σαν (=αν).
π.χ. Τρόμαξε σαν (όταν) τον είδε.
Σαν (αν) θέλεις έλα.

 

Και ένα βίντεο για την κυριολεξία και μεταφορά:

Και τώρα λίγη εξάσκηση!

Κάνε κλικ στις παρακάτω εικόνες για να διασκεδάσεις και να μάθεις περισσότερα:





 

 

Κυριότερες πηγές: Δάσκαλος Κ., Η "ΤΡΙΤΗ" ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΤΑΞΗ, Μαγική Κιμωλία.